Skip to main content

Currents of Bialystok [Lumo Bjalistoko:Białystok:Poland]


Currents of Bialystok
site-specific installation, 2015, object length ca 50 m: electroluminescent wire, power supply.

Prądy BiałegoStoku
instalacja site-specific, 2015, obiekt dł. ok. 50 m: przewód elektroluminescencyjny, układ zasilania.


(O)świecenie rzeki.

Symbolicznym gestem w przestrzeni publicznej Białegostoku, Paweł Dudko uruchomił proces iluminacji przepływającej przez miasto rzeki Białej. Przy czym iluminacja to, w przypadku najnowszego, ale i wielu innych site-specific Dudko, nie tylko wrażenie o-świecenia.

„Prądy BiałegoStoku” to bardzo prosta w formie land-artowa instalacja, dedykowana rodzinnemu miastu autora, złożona z przewodu elektroluminescencyjnego, umieszczonego w głębi rzeki, której nurt przecina centrum Białegostoku. Puszczone swobodnie jarzące się czerwono „nici”, poddane ruchowi rzeki, niejako zwizualizowały jej żywioł — nurt. Podobnie jak wiatr czy powietrze, jest on terminem o tyle naukowym, co abstrakcyjnym, niewidzialnym dopóty, dopóki nie ujawni go czynnik zewnętrzny, swoisty „wskaźnik”, jak powiedziałby Charles S. Peirce. Ten sam efemeryczny styl wypowiedzi artystycznej ujawnia się w wielu wcześniejszych pracach Dudko, podobnie jak zdialogowanie technologicznych mediów z naturą lub bezpośrednim środowiskiem człowieka. Narzędziem w pracy Pawła Dudko, aktywizującym niemal każdą materię, której się podejmuje, jest światło. Podobnie jak w „Prądach…”, w pracach takich jak „Palimpsest”, „znikać”, „pojaw” czy „Inkubator: nova.PK1305”, to właśnie czynnik światła stawał się zarówno przyczyną, jak i efektem uwidaczniania treści. Za każdym razem, poprzez swą ulotną formę, komunikat ten przypominał o równie efemerycznych składnikach ludzkiego życia. Cała złożoność prac Pawła Dudko polega na skoligaceniu z sobą dziedzin, uznawanych powszechnie przez humanistykę za konkurencyjne. Z pozoru wykalkulowana i nasiąknięta technologiczną fascynacją sztuka Dudko to w rzeczywistości bardzo czułe traktowanie i animowanie ludzkiego środowiska, ze wszystkimi jego składnikami. Przykładem tego są choćby „Owoce oświecenia” czy „Płochy”, piękne realizacje, wpisane w kontekst natury, lecz skonstruowane z elementów przemysłowych. Światło natomiast, jako główne medium wszystkich wymienionych prac, Paweł Dudko traktuje zgodnie z jego biologicznymi i kulturowymi uwarunkowaniami – jako wartość budzącą do życia, interaktywną i symboliczną jednocześnie.



Formuła Festiwalu Światła i Sztuki Ulicy Lumo Bjalistoko, w ramach którego po raz pierwszy pokazana została praca Pawła Dudko, zakłada realizację iluminowanych projektów w przestrzeni miejskiej. Światło transportowane przewodami elektroluminescencyjnymi po rzece Białej, pozwala intuicyjnie rozpoznać, że nie chodzi tu wyłącznie o wizualnie atrakcyjne widowisko. Podobnie jak we wcześniejszych pracach Dudko, światło staje się tu czynnikiem powołującym do życia. Rzeka, za sprawą działania autora, jak gdyby ujawnia swoje wnętrze w formie złożonego organizmu. Wobec kulturowej symbolicznej nadbudowy, z jednej strony jej postać jest tu bardzo archetypiczna, a wijące się świecące przewody przywołują na myśl zatopione w odmętach długie kobiece włosy. W kontekście klasycznych poematów, legend i baśni, rzeka utożsamiana jest jako miejsce milczące, obszar skrywania ludzkich losów i tajemnic. Z drugiej strony tętniące czerwienią „prądy” to organiczna, cielesna wręcz forma. Widz zdaje się tu obserwować pozornie chaotyczną, tętniącą „pajęczynę” układu krwionośnego, odpowiedzialnego za podtrzymywanie życia. W tym sensie wzajemna relacja wody i światła staje się tu szczególna – stricte biologiczna, a przy tym niemalże mityczna. Bez czynnika światła i wody, nie ma szansy zaistnieć żadne nowe życie. Ta druga zaś, zapośredniczona przez liniowy bieg Białej, zyskuje w kształcie nadanym przez Dudko, jakiś rodzaj ludzkiego pierwiastka, wraz z jego linearnym, rytmicznym biegiem życia, jego „źródłem” i „ujściem”, z jego nieustanną zmiennością.

Iluminacja rzeki, do której nawiązuje w swojej pracy Dudko, to jednak nie tylko jej oświetlenie. W najprostszy sposób „Prądy…” ujawniają nomen omen rzeczywiste prądy rzeki, a zatem zmysłowo niedostępne zjawisko, jakich wokół wiele – jak powietrze czy wiatr, dusza, moment śmierci, Absolut. Istniejące, lecz niewidzialne i pozazmysłowe. Iluminacja to proces oświetlania, ale również oświecania – drogi poznania, objawiania, dochodzenia prawd. Dla Św. Augustyna byłby to dar nadprzyrodzonego światła udzielonego umysłowi przez Boga, psychologia zaś nazywa iluminację po prostu „efektem AHA!”. Olśnienie to być może filozoficzny twór, lecz to także proste zauważenie tego, co na poziomie codziennego życia tak oczywiste, że bezwiednie przeoczane. Jak fakt choćby, że bez naszej kontroli krwiobieg pracuje w ciągu życia bez ani jednej przerwy, lub, że średnio 17 razy w ciągu minuty instynktownie korzystamy z nieuchwytnego zmysłowo powietrza. To właśnie konsekwentnie w swoich pracach sugeruje Paweł Dudko, by pochylać się nad cząstkowymi efemerydami życia. Czyni to między innymi w ramach festiwalu Lumo Bjalistoko, przy pomocy „oświeconej” rzeki, która nie wiedzieć zupełnie dlaczego, tłumaczona na jeden z bałkańskich języków, znaczy „lumë”.

Dorota Perszko







Praca zrealizowana w ramach Stypendium Prezydenta Miasta Białegostoku dla Młodych Twórców.

Wschodzący Białystok



Instalacja została zaprezentowana podczas Festiwalu Światła i Sztuki Ulicy Lumo Bjalistoko w 2015 r.

Popular posts from this blog

Ephemeral architecture – Poltva river revitalisation [Białystok:Poland/Lviv:Ukraine]

Architektura Efemeryczna - rewitalizacja rzeki Poltvy we Lwowie to temat pracy magisterskiej wykonanej pod kierunkiem mgra inż. arch. JANA KABACA , na Wydziale Architektury Politechniki Białostockiej. MIASTO , które obecnie leży na Ukrainie, od początków swego istnienia cechowała wielokulturowość i wzajemny szacunek mieszkańców. Różnorodność osadników, zachowujących swoją tożsamość kulturową i religijną spotykała się z gościnnością i tolerancją. Dzięki temu miasto mogło się dynamicznie rozwijać i gromadzić bogactwa. Z czasem, gdy poziom zamożności mieszczan znacząco wzrastał, pojawiała się potrzeba rozwoju intelektualnego i kulturalnego. Dzięki czemu we Lwowie pojawiło się mnóstwo znakomitych uczelni wyższych, dzieł architektonicznych, artystycznych, ale także wiele znanych osobistości odwiedzało to urokliwe miasto. Niestety wiek XX i 2 wojny światowe przyniosły zniszczenia. Mieszkańcy i sąsiedzi byli zmuszeni stanąć przeciw sobie w walce, zostało zatartych wiele świadectw historii mi

Chroma Theory [NFT:artblocks.io]

Chroma Theory is an infinite scripted digital animation that is based on color theory. All of the spots visible in a single rendering are subject to the rules of perception, mixing, matching, or contrasting colors.

The Faces of the Circle [WRiI ASP:Gdańsk:Poland]

The Faces of the Circle artistic part of the doctoral dissertation in the discipline of fine arts Oblicza koła część artystyczna rozprawy doktorskiej w dyscyplinie sztuki piękne   zbiór 0. (eng. 'Set 0.') seria 12 obiektów, 2017, FDM PLA, ok. 20 × 21 cm każdy series of 12 objects, 2017, FDM PLA, ca. 20 × 21 cm each Oblicza koła — zbiór 0. Oblicza koła — zbiór 0. zbiór 1.  (eng. ‘Set 1.’) cykl 11 obiektów, 2017, FDM PLA, 20 × 21 cm każdy cycle of 11 objects, 2017, FDM PLA, 20 × 21 cm each Oblicza koła — zbiór 1. — 2⁰ Oblicza koła — zbiór 1. — 2¹⁰ zbiór 2.  (eng. ‘Set 2.’

Machine Creative [MKiDN Scholarship "Culture on the Web"]

Machine Creative visualization – published on 18th of September 2020 – Facebook post #7 Maszyna Twórcza – wizualizacja – opublikowana 18 września 2020 – post 7. na facebooku Introduction | Wstęp The creative process begins with an idea that the artist initially carries within himself. Then he tries to bring it out and show it the world using the chosen medium. I would like to uncover this process for my audience. Invite creators, artists, and viewers to participate as an active commentator, shy observer, or direct participant. A machine-object will be used to show the creative process, the construction of which I will register, and make public. The source is a modern technology of 3D printing, resulting from my previous creative researches. I will reveal an observation of the development of the work, its creation, and its gradual evolution in the form of photo-video documentation in the Internet media. The final object will be both a work and a mechanical creator of subsequent

Pilgrimage shelter [Krynoczka k. Hajnówki:Poland]

Schronisko pielgrzymkowe  to temat pracy inżynierskiej wykonanej pod kierunkiem mgra inż. arch. JANA KABACA , na Wydziale Architektury Politechniki Białostockiej. Schronisko pielgrzymkowe zlokalizowane jest na uroczysku Krynoczka, k. Hajnówki w prawosławnej parafii Dubiny (woj. podlaskie). Jest to prawdopodobnie najstarsze udokumentowane MIEJSCE KULTU PRAWOSŁAWIA na tych ziemiach. Jego tradycja sięga XIII w., gdy schronienie znaleźli tu mnisi uciekający z ławry Kijowsko-Pieczerskiej. Sława miejsca stopniowo rosła, aż wykroczyła poza granice regionu. W późniejszym okresie zatrzymywali się tu pielgrzymujący do Jabłecznej mnisi wileńscy. Źródło, z czasem zaczęło przyciągać wiernych i skupiać coraz większe rzesze, zwłaszcza podczas pobytu duchownych. Coraz powszechniejsze stawały się pielgrzymki do miejsca, zarówno indywidualne, jak i grupowe. W połowie XIX w. wzniesiono tu pierwszą cerkiew, która stoi do dziś. Źródełko zostało zadaszone, ujęcie wody zabezpieczone betonowymi kręgami, dobu

Alloy [WAR:miejsce sztuki44/FAMA 2017:Świnoujście:Poland]

Alloy installation/object, 2017, extruders, electronic driver, PLA, plywood Aliaż instalacja/obiekt, 2017, ekstrudery, elektroniczny układ sterujący, PLA, sklejka [ scroll down for description ] Alloy  is a continuation of the deliberations on three-dimensional print, in which deconstruction of the process takes place. The final object, based on the basics of the technology and using its compound elements, entirely loses its functional meaning. Only the two elements used for extruding material are extracted from the device [FDM printer] and posed opposite each other. Controlling the position was eliminated from the process, and the structure increase is based on variable physical factors. The lack of direct control over the movement of the print heads and their rigid attachment to the walls of the object eliminates the possibility of creating a strictly determined form. Control is limited to the most basic of functions, i.e. maintaining the proper temperature of the p